SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ YANSITICI DÜŞÜNME EĞİLİMLERİNİN İNCELENMESİ

Abstract

THE RESEARCH ABOUT THE REFLECTIVE THINKING TENDENCIES INSIGHTS OF CLASS TEACHERS CANDIDATES

In this research it is aimed to identify the relation between the reflective thinking tendencies. This study is a descriptive research and survey methodology is used for it. The research area is located in primary school teaching departments of faculty of education in the Aegean Region. In the research sampling, there are 228 class teacher candidates, including 58.3% (n=133) of women, 41.7% (n=95) of male are enrolled in the Department of Primary School Teaching. “The Scale of Reflective Thinking Tendency for Teacher and Teacher Candidates” (Semerci, 2007) is used to define views about the reflective thinking tendencies of class teachers' candidates as a data collection tool in this research. In accordance with the purposes of research, percentages are taken for the analysis of the data, One-Sample Kolmogorov-Smirnoy Test S Test, Mann-Whitney U Test, Kruskall Wallis H test are applied and calculated the Pearson product-moment correlation coefficients. The significance level is accepted as .05 in this research. As a result of the research, there was no significant difference between the general reflective thinking tendencies and the mean scores of sub-dimensions in terms of gender independent variable, and there was no significant difference in all sub-dimensions except the “continuous purpose thinking” sub-dimension compared to the independent variable of mother education levels. There was no significant difference in all sub-dimensions except boyut continuous thinking”, “researcher” and “predictive and sincere” sub-dimensions according to the independent variable.

Keywords: Thinking, reflective thinking, class teachers candidates

Öz

Sınıf öğretmenleri adaylarının değerlendirildiği bu araştırmada,.sınıf öğretmeni adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimlerini belirlemek amaçlanmıştır. Betimsel bir özelliğe sahip olan çalışmada, tarama yöntemi kullanılmış olup buna göre değerlendirme yapılmıştır. Araştırmanın çalışma evreni Ege Bölgesinde yer alan eğitim fakültelerinin sınıf öğretmenliği anabilim dalları olarak tespit edilmiştir. Araştırma örneklemine uygun örnekleme tekniği ile Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalında öğrenim gören %58,3’ü (n=133) kadın, %41,7’si (n=95) erkek. olmak üzere toplam 228 sınıf öğretmeni adayı dahil edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Semerci.(2007) tarafından geliştirilen “Öğretmen ve Öğretmen Adayları İçin Yansıtıcı Düşünme Eğilimi Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde araştırmanın amaçları doğrultusunda, yüzde dökümleri alınmış, One-Sample Kolmogorov-Smirnov Test S testi, Mann-Whitney U testi, Kruskall Wallis H testi uygulanmıştır. Bu araştırmada önem düzeyi 0,05 olarak kabul edilmiştir. Araştırma sonucunda, sınıf öğretmeni adaylarının genel yansıtıcı düşünme eğilimleri ve alt boyutlara ilişkin puan ortalamaları arasında cinsiyet bağımsız değişkeni açısından anlamlı bir farklılaşmanın olmadığı, anne eğitim düzeyleri bağımsız değişkenine nazaran “sürekli amaçlı düşünme” alt boyutu haricindeki bütün alt boyutlarda anlamlı bir farklılaşmanın olmadığı, baba eğitim düzeyi bağımsız değişkenine göre “sürekli amaçlı düşünme”, “araştırmacı” ve “öngörülü ve içten olma” alt boyutu haricindeki tüm alt boyutlarda anlamlı bir farklılaşmanın olmadığı saptanmıştır.

Anahtar Terimler: Düşünme, yansıtıcı düşünme, sınıf öğretmeni adayı

KAYNAKÇA

Açıkgöz, K. (2005). Etkili öğrenme ve öğretme (5.Baskı). İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.

Akpınar, H. İ. (2007). Düşünebilme üzerine. İstanbul: Graphis Matbaa.

Alkın-Şahin, S., Tunca, N. & Oğuz, A. (2015). Sınıf öğretmenlerinin öğrenen özerkliğini ve eleştirel düşünmeyi destekleme davranışları. Route Educational and Social Science Journal, 2(1), 161-178.

Alp, S. (2007). İlköğretim I. kademe öğretmenlerinin yansıtıcı düşünce üzerine bakış açıları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Alp, S. ve Taşkın, Ş. Ç. (2008). Eğitimde yansıtıcı düşüncenin önemi ve yansıtıcı düşünceyi geliştirme. Milli Eğitim Dergisi. 178, 311-320.

Aslan, G. (2009). Sınıf Öğretmenlerinin Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri ile Sürekli Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Chan, K. W. ve Elliott, R. G. (2004). Relational analysis of personal epistemology and conceptions about teaching and learning. Teaching and Teacher Education, 20, 817-831.

Chan, K. W., Tan, J., ve Khoo, A. (2007). Pre-service teachers’ conceptions about teaching and learning: A closer look at Singapore cultural context. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 35(2), 181–195.

Chai, C. S. & Khine, M. S. (2008). Assessing the epistemological and pedagogical beliefs among pre-service teachers in Singapore. Khine, M. S. (Ed.), In Knowing, knowledge and beliefs: Epistemological studies across diverse cultures. Amsterdam, Netherlands: Springer.

Cheng, M.M.H., Chan, K.W., Tang, S.Y.F. & Cheng, A.Y.N., (2009). Pre-service Teacher Education Student’ Epistemological Beliefs and Their Conceptions of Teaching. Teaching and Teacher Education, 25, 319-322.

Chi, F. M. (2010). Reflection as teaching inquiry: Examples from Taiwanese inservice teachers. Reflective Practice: International and Multidisciplinary Perspectives, 11(2), 171–183.

Demiralp, D. (2010). İlköğretim Birinci Kademe Programlarının Öğrencilerin Yansıtıcı Düşünmelerini Geliştirmeye Etkisine Yönelik Öğretmen Görüşleri (Elazığ İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Soysal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.

Dewey, John (1933), How We Think, New York: Prometheus Books

Doğan, N. (2007). Yaratıcı düşünme ve yaratıcılık. Ö. Demirel (Ed.), Eğitimde yeni yönelimler (s. 167-192). Ankara: Pegema A Yayıncılık.

Dolapçıoğlu, D. S. (2007).Sınıf Öğretmenlerinin Yansıtıcı Düşünme Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.

Duban, N. ve Yelken, Y. T. (2010). Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri ve yansıtıcı öğretmen özellikleriyle ilgili görüşleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 343-360.

Erdoğan, F. ve Şengül, S. (2014). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının yansıtıcı düĢünme düzeylerinin incelenmesi. Asya Öğretim Dergisi,2(1), 18-30.

Eren, A., (2009). Examining the Teacher Efficacy and Achievement Goals as Predictors of Turkish Student Teachers’ Conceptions About Teaching and Learning. Australian Journal of Teacher Education, 34(1), 69-87.

Erginel, S. Ş. (2006), Developing reflective teachers: A study on perception and improvement of reflection in pre-service teacher education, Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Ergüven, S. (2011). Öğretmenlerin yansıtıcı düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Ekiz, D. (2006), Self-observation and peer observation: Reflective diaries of primary student- teachers, Elementary Education Online.5 (1) ,47-57.

Gelbal, S , Kelecioğlu, H . (2007). Öğretmenlerin Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri Hakkındaki Yeterlik Algıları ve Karşılaştıkları Sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33 (33), 135-145. Retrieved from http://dergipark.org.tr/hunefd/issue/7805/102347

Gelen, İ. (2002). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde düşünme becerilerini kazandırma yeterliklerinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10), 100-119.

Gelter, H. (2003). Why is reflective thinking uncommon? Reflective Practice, 337344.

Griffin, Maureen L. (2003). “Using Critical Incidents to Promote and Assess Reflective Thinking in Preservice Teachers.” Reflective Practice, Vol. 4.

Güvenç, Z. (2012). Sınıf öğretmenlerinin duygusal zekâları ile yansıtıcı düşünme becerileri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.

Hancock, E. S. ve Gallard, A. J. (2004). Preservice science teachers' beliefs about teaching and learning: The influence of K-12 field experiences. Journal of Science Teacher Education, 15(4), 281-291.

Hasırcı, K. Ö. ve Sadık, F. (2011). Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (2), 195210.

Huy, P. (2007). An Examination of Reflective Thinking, Learning Approaches, and SelfEfficacy Beliefs at the University of the South Pacific: A Path Analysis Approach, Educational Psychology.

Kaptan, F. (1998). Fen Öğretiminde Kavram Haritası Yönteminin Kullanılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 95-99.

Karadağ, M. (2010). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme düzeylerinin incelenmesi (Şanlıurfa ili örneği). Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Karasar, Niyazi (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar- İlkeler- Teknikler, Ankara: Nobel Yayıncılık.

Kazancı, O. (1989). Eğitimde eleştirici düşünme ve öğretimi. Ankara: Kazancı Hukuk Yayınları.

Kızılkaya, G. ve Aşkar, P. (2009). Problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerisi ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34 (154) 82 - 92.

Köksal, N., Demirel Ö. (2008), Yansıtıcı düşünmenin öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulamalarına katkıları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 189–203.

Krull, E., Koni, I. ve Oras, K. (2013). Impact on student teachers' conception of learning and teaching from studying a course in educational psychology. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 41(2), 218-231

Kuzu, S. (2011). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Yansıtıcı Düşünmeye İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi (Şırnak İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Diyarbakır.

Küçük, G. (2007). Aday öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal zeka düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.

Lambe, J. (2011). Developing pre-service teachers‟ reflective capacity through engagement with classroom-based research. Reflective Practice: International and Multidisciplinary Perspectives, 12(1), 87–100.

Lee, H. J. (2005). “Understanding and Assessing Preservice Teachers’ Reflective Thinking”. Teaching and Teacher, 21/1, 699-715.

Lee, I. (2007). Preparing pre-service English teachers for reflective practice. ELT Journal, 61(4), 321–329.

Loyens, S. M. M., Rikers, R. M. J. P., & Schmidt, H. G. (2009). Students’ conceptions of constructivist learning in different programme years and different learning environments. British Journal of Educational Psychology, 79(3), 501-514.

Işıkoğlu, N., Basturk, R. & Karaca, F. (2009). Assessing in-service teachers' instructional beliefs about student-centered education: A Turkish perspective.Teaching and Teacher Education, 25(2), 350-356.

Meral, E. (2006). Yeni (2006) İlköğretim İngilizce Programını Uygulayan Öğretmenlerin Eleştirel ve Yansıtıcı Düşünmeleri. Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.

Mok, I. A. C. (2010). Towards a reflective practice: Thecase of a prospective teacher in Hong Kong. Journal of MathematicsEducation, 3(2), 25-39.

Akkoç, H. & Ogan-Bekiroğlu, F. (2006). Relationship between pre-service mathematics teachers’ teaching and learning beliefs and their practices, Proceedings of the 30th International Conference on the Psychology of Mathematics Education (PME30), Prague, Czech Republic, Vol. 2, pp. 17 - 24.

Özcan, S. (2009). Yaratıcı Düşünme Etkinliklerinin Öğrencilerin Yaratıcı Düşünmelerine ve Proje Geliştirmelerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,Ankara.

Rinchen, S. (2009). Developing reflective thinking: Encouraging pre-service teachers to be responsible for their own learning. Paper presented at „Teacher education crossing borders: Cultures, contexts, communities and curriculum’ the annual conference of the Australian Teacher Education Association (ATEA), Albury, 28 June – 1 July.

Rodgers, C. (2002). “Defining Reflection: Another Look at John Dewey And Reflective Thinking”, Teachers College Record, Volume:104, Number: 4, p. 842-866.

Semerci, N. (1999). Öğretmenin görevi: Düşünmeyi geliştirmek. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 209-216.

Semerci, Ç. (2007). Öğretmen ve Öğretmen Adayları için Yansıtıcı Düşünme Eğilimi(YANDE) Ölçeğinin GeliĢtirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,7(3), 1351-1377.

Semerci, Ç.; Meral, E. (2009). Yeni (2006) İlköğretim İngilizce Programını Uygulayan Öğretmenlerin Eleştirel ve Yansıtıcı Düşünmeleri, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, s.50-54.

Serin, O. (2013). The Critical Thinking Skills of Teacher Candidates Turkish Republic of Northern Cyprus Sampling. Eurasian Journal of Educational Research, 53, 231-248.

Şahin, Ç. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme yeteneklerine göre günlüklerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 225236.

Şahin, A., (2011). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Eğilimlerinin Çeşitli Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (108–119). http:// asosindex.com/journal-article-abstract?id=13159 Erş. T. 09.01.2012

Tekeli, İ. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme düzeyleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Tok, Ş. (2008). Yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinliklerin öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarına, performanslarına ve yansıtmalarına etkisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 33(149), 104-117.

Ünver, G. (2003). Yansıtıcı düşünme. Ankara: Pegem Yayıncılık.

Üstünoğlu, Evrim (2006). Üst düzey düşünme becerilerini geliştirmede bilişsel soruların rolü. Çağdaş Eğitim Dergisi, 331, 17-24.

Valli, L. (1992). Reflective teacher education: cases and critiques. Albany: State University of New York Press.

Weber, S. (2013). Can preservice teachers be taught to become reflective thinkers during their first internship experience. Doctoral Dissertation, Liberty University, Lynchburg, VA.

Wilson J., Jan Wing Lesley (1993). Thinking For Themselves Developing Strategies For Reflective Learning, Australia: Eleanor Curtain Publishing.

Yeşilbursa, A. (2011). Reflection at the interface of theory and practice: An analysis of preservice English language teachers’ written reflections. Australian Journal of Teacher Education, 36, 104-116.

Yılmaz, H. and Sahin, S., (2011). Pre-Service Teachers' Epistemological Beliefs and Conceptions of Teaching. Australian Journal of Teacher Education, 36(1), 73-88.

Yorulmaz, M. (2006). İlköğretim I. Kademesinde Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Yansıtıcı Düşünmeye İlişkin Görüş ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.