ANNELERİN ÇOCUKLARINA İLİŞKİN AKILCI OLMAYAN İNANÇLARININ İNCELENMESİ

Abstract

AN INVESTIGATING IRRATIONAL BELIEFS OF MOTHERS FOR THEIR CHILDREN

The main aim of this study to whether the irrational beliefs of mothers’ with a primary school aged child show significant differences according to some variables ( the number of children, educational level, working status, perceived socioeconomic level and monthly household income and reading book frequency). The participants of study consist 88 mothers with a primary school aged children and who are living in the Eastern Anatolia Region of Turkey. In order to collect research data, Personal Information form and Parent Irrational Belief Scale was used. Independent sample t-test and one way ANOVA results reveal that there are significant differences between irrational beliefs and perfectionism to child rearing, of mothers with a primary school aged child and their educational level, perceived monthly income and socioeconomic level and book reading frequency. However, there were no significant differences between the expectations of the mother for the relationship of their children,  their perfectionism to child rearing and a number of children and their employment status. In addition, there were no significant differences between the expectations of a mother for the relationship of their children and their educational level, perceived socioeconomic level and monthly household income. The results of the study were discussed with in the context of literature and suggestions was provided for future studies.

Keywords: Mother-child, irrational belief, perfectionism, expectation

Özet

Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesindeki ilköğretim döneminde çocuğu olan annelerin sahip oldukları akılcı olmayan inançların bazı değişkenlere  (çocuk sayısı, eğitim düzeyleri, çalışma durumu, algıladıkları sosyoekonomik düzeyleri ve aylık geliri ve kitap okuma sıklığı) göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymaktır. Araştırmanın katılımcıları Türkiye’de Doğu Anadolu Bölgesinde yaşayan ilköğretim döneminde çocuğu olan 88 annelerden oluşmaktadır. Araştırmanın verilerinin elde edilmesinde Kişisel Bilgi Formu ve Anne Babaların Akılcı Olmayan İnançlar  Ölçeği kullanılmıştır. Tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve bağımsız örneklemler  t- testi sonuçlarına göre, ilköğretim döneminde çocuğu olan annelerin, eğitim düzeyleri, algıladıkları sosyoekonomik düzeyleri ve aylık geliri ve kitap okuma sıklığı akılcı olmayan düşünceleri ve çocuk yetiştirmedeki mükemmeliyetçilikleri ile anlamlı derecede farklılaştığı görülmektedir. Ancak, annelerin çocukları ile ilişkilerinde beklentileri, çocuk yetiştirmedeki mükemmeliyetçilikleri ve akılcı olmayan inanışları, çocuk sayısına ve çalışma durumuna göre anlamlı derecede faklılaşmamaktadır. Bunun yanında, annelerin  çocukları ile ilişkilerinde beklentileri eğitim düzeyine ve algılanan sosyoekonomik düzey ve ev hanesine düşen aylık gelire göre anlamlı bir farklılaşma olmadığı belirlenmiştir. Bu araştırmanın sonuçları ilgili alan yazını çerçevesinde tartışılmış ve gelecek araştırmalara yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Anne-çocuk, akılcı olmayan inanç, mükemmeliyetçilik, beklenti

KAYNAKLAR

Aljalil, L. & Asadi, J. (2015). Relationship between parents’ perfectionism and test anxiety of elementary school students of gorgan during 2014-2015. Int. J. Rev. Life. Sci., 5(6), 33-37.

Alakoç Pirpir, D., Yıldız Çiçekler, C., Büyükbayraktar, Ç. & Konuk Er, R. (2011). Annelerin mükemmeliyetçi tutumlarının altı yaşındaki çocuklarının okul olgunluğuna etkisi. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, Antalya-Turkey.

Azar, S.T. & Weinzierl, K. M. (2005). Child maltreatment and childhood injury research: A cognitive behavioral approach. Journal of Pediatric Psychology, 30(7), 598-614.

Bağcı, C. (2013). Anne-babaların akılcı olmayan inançlarının aile işlevi ve çocuklardaki davranış problemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmayan yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi: Gaziantep.

Bernard, M. E. (1990). Rational-emotive therapy with children and adolescents: Treatment strategies. School Psychology Review, 19 (3), 294-304.

Bornstein, M. H., & Cote, L. R. (2004). Mothers’ parenting cognitions in cultures of origin, acculturating cultures, and cultures of destination. Child Development, 75(1), 221–235. doi: 10.1111/j.1467-8624.2004.00665.x

Bornstein, M. H., Hahn, C.-S., & Haynes, O. M. (2011). Maternal Personality, Parenting Cognitions and Parenting Practices. Developmental Psychology, 47(3), 658–675. http://doi.org/10.1037/a0023181.

Connel-Carrik, K. (2006). Trends in popular parenting books and the need for parental critical thinking, Child Welfare League of America. 15(5): 819-836.

David, D., Lynn, S., & Ellis. A. (2010). Rational and irrational beliefs. Implications for research, theory, and practice. New York, NY : Oxford University Press.

Greblo, Z. & Bratko, D. (2014). Parents’ perfectionism and its relation to child rearing behaviors, Scandinavian Journal of Psychology. 55, 180–185.

Günalp, A. (2007). Farklı anne baba tutumlarının okul öncesi eğitim çağındaki çocukların özgüven duygusunun gelişimine etkisi (Aksaray ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.

Güneysu, S., (1982), Ana-babaların çocuklarına karşı tutumları ve çocuktaki davranış problemleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.

Kaya, İ. & Hamamcı, Z. (2010). Anne-babaların akılcı olmayan inançları ölçeği’nin geliştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3): 1149-1165.

Karasar, N.(2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel yayın Dağıtım.

Mahigir, F.; Kumar, V. & Karimi, A.(2013). The experience of irrational beliefs among Indian and Iranian cancer patients. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences , 3 (3): 592-599.

Mitchelson, J. K. ve Burns, L. R. ( 1998). Career mothers and perfectionism: stres at work and at home. Personality and Individual Differences, 25, 477-485.

Haktanır, G. (2002).Çocuklarımız ve biz. A.Ü. Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu Kardelen Dergisi, 4(4), 3-6.

Hamamcı, Z., Duy, B., ve Kaya, İ. (2011). Investıgatıon of Irrational Parenting Beliefs, Perceıved Stress and Coping With Stress. 7.International Congress of Cognitive Psychotherapy ‘Clinical Science’, 02-05 June, Istanbul, pp.117.

Hojjat, S. K. , Golmakanie,E.,Khalili,M. N., Smaili, H., Hamidi M. & Akaberi, A. (2016). Personality Traits and Irrational Beliefs in Parents of Substance-Dependent Adolescents: A Comparative Study, Journal of Child & Adolescent Substance Abuse, 25:4, 340-347, DOI: 10.1080/1067828X.2015.1012612

Lee, M. A., Schoppe-Sullivan, S. J., & Kamp Dush, C. M. (2012). Parenting perfectionism and parental adjustment. Personality and Individual Differences, 52(3), 454–457. http://doi.org/10.1016/j.paid.2011.10.047

Strom, R., Wurster, S., Betz, M.A., Daniels, S., Graf, P. and Jansen, L. (1984). A comparasion of west german and guestworker parent’s childrearing attitudes and expectations. Journal of Comparative Family Studies, 15(3):427-440.

Yalçın, F. & Türnüklü, A. (2011). Algılanan ana-baba davranışları ile çocuk yetiştirme tutumları arasındaki ilişki. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 717-735.