KRİZE MÜDAHALEDE KULLANILAN BAŞA ÇIKMA STRATEJİLERİ ENVANTERİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Abstract

COPING STRATEGIES USED IN CRISIS INTERVENTION SCALE: A VALIDITY AND RELIABILITY STUDY

The purpose of the study is to develop a scale to measure school counselors’ coping strategies in crisis situations. The sample of the study consists of 257 school counselors working in the city centre of Izmir, of which 70% (n=180) are women and 30% (n=77) are men. Structural validity of the scale was investigated both by using exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis. Exploratory factor analysis showed that, the scale has a structure consisted of   four subscales. These are; (a)“evaluation of crisis situation”, (b) “providing social support”, (c) “constituting social network” and (d) “acquiring coping skills”. The Cronbach alpha was calculated to be .91. In conclusion, it can be stated that the scale is a valid and reliable instrument to measure school counselors’ coping strategies used in crisis intervention.

Keywords: Crisis intervention, coping strategies crisis intervention scale, school counselors, reliability, validity

ÖZET

Bu çalışmada, ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan okul psikolojik danışmanlarının krize müdahalede kullandıkları başa çıkma stratejilerini ölçmek amacı ile bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İzmir ili merkez ilçelerinde görev yapan 257 okul psikolojik danışmanı oluşturmaktadır. Katılımcıların %70’i (n=180) kadın, ve %30’u (n=77) erkektir. Ölçeğin yapı geçerliliğinde açımlayıcı faktör analizi ve doğrulaycı faktör analizi kullanılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda, ölçeğin dört faktörlü bir yapıya sahip olduğu belirlenmiştir. Bu boyutlar; (a) sosyal destek olma, (b) başa çıkma becerileri kazandırma,  (c) kriz durumunun değerlendirilmesi ve (d) sosyal ağ oluşturma olarak belirlenmiştir. Cronbach alpha iç tutarlık katsayısı ölçeğin bütünü için. 91 olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak,  ölçeğin okul psikolojik danışmanlarının krize müdahalede kullandıkları başa çıkma stratejilerini ölçmede geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu kanısına varılmıştır.

Anahtar Sözcükler: Krize müdahale, krize müdahalede kullanılan başa çıkma stratejileri envanteri, okul psikolojik danışmanları, geçerlik, güvenirlik

KAYNAKÇA

Aguilera, D.C. (1998). Crisis intervention: Theory and methodology (8th ed.). St. Louis, MO: Mosby.

Aksoy, H. H. ve Aksoy, N. (2003). Okullarda Krize Müdahale Planlaması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36, 1–2, 37–49.

Aysan, F. (1988). Lise öğrencilerinin stres yaşantılarında kullandıklar başa çıkma stratejilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Balcı, A. (2000). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Yöntem Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Baldwin, B.A. (1978). A paradigm for the classification of emotional crises: Implications for crisis intervention. American Journal of Orthopsychiatry, 48, 538–51.

Barrera, M.J., Sandler, j., & Remsey, T.B. (1981). Preliminary Development of A Scale College Students. American Journal of Community Psychology, 9, 4, 435-447.

Barry, P. D., & Farmer, S.  (2002). Mental Health and Mental Illness. www.mja.com.au/public/mentalhealth/articles/.../rosen.html. adresinden 30.06.2010    tarihinde indirilmiştir.

Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.

Compas, B.E.,Connor-Smith, J.K., Saltzman, H., Thomsen, A.H., & Wadsworth, M. (2001). Coping with stress during childhood and adolescence: Progress, problems and potential. Psychological Bulletin, 127, 87-127.

Çakır, Y. ve Palabıyıkoğlu, R. (1997). Gençlerde Sosyal Destek-Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Kriz Dergisi, 5, 1, 15-24.

Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. Ankara: Pegem Akademi.

Donovan, H. (1995). The P.L.A.C.E. Crisis Intervention Model: Emotional First-Aid. Guides - Non-Classroom. Eric-Ebsco. http://nj8bs2kt8z.cs.serialssolutions.com/resultFrameset.jsp  adresinden 24.06. 2010 tarihinde indirilmiştir.

Eaton, Y., & Ertl, B. (2000). The comprehensive crisis intervention model of community Integration, Inc. Crisis services. In A. R. Roberts (Ed.) Crisis intervention handbook: Assessment, treatment, and research (2nd Ed., 373-387).

Gilliland, B.,& James, R. (1997). Crisis intervention strategies. Scarborough: Brooks/Cole Publishing Co.

Greenstone, J. L., & Leviton, S. C. (1993). Elements of crisis intervention: Crises and how to respond to them. Pacific Grove, CA: Brooks/Cole Publishing Co.

Hoff LA. (1984). People in crisis: understanding and helping. 2nd ed. Menlo Park, California: Addison Wesley.

Hutchison C.(1999).Social support: factors to consider when designing studies that measure social support. J AdvNurs, 29, 1520-6.

King, K. A., Price, J. Hl, Telljohann, S.K., Wahl, J. (1999). How confident do high school counselors feel in recognizing students at risk for suicide? American Journal of Health and Behavior, 23, 6, 457–467.

Langford A., Bowsher J., Maloney J.P., &Lillis P.P. (1997). Social support: a conceptual analysis. J AdvNurs, 25, 95-100.

Lazzara, K. C. (1999). Crisis and the schools: A survey of current response. Ph.D., University of Kansas.

Melton, B. (2010). Crisis in the schools.  M.Ed., LPC, is a school counselor at Navarro Academy, an alternative school in San Antonio, Texas, and a former board president of the American School Counselor Association.  http:/Crisis in the SchoolsAmerican School Counselor Association.mht adresinden 07.06.2010 tarihinde indirilmiştir.

Myer, R. A. (2006).  Ph. D. Understanding Assessment for Crisis Intervention. Northern Illinois University. Dept. Off Ed. Psych., Counseling, and Special Ed. Northern Illinois University.

Palabıyıkoğlu, R. (2000). Sağlığın Bozulmasına Bağlı Kriz Durumu: Başa Çıkma. Kriz ve Krize Müdahale. Ankara Üniversitesi Psikiyatrik Kriz Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları No: 6.

Pitcher, G.,& Poland, S. (1992). Crisis intervention in the schools. New York: Guilford Press.

Poland, S., Pitcher, G., &Lazarus, P. J. (1995). Best practices in crisis intervention. In Thomas & J. Grimes (Eds.), Best Practices in school psychology (vol. 3, pp. 445–458). Washington, DC: National Association of School Psychologists.

Pynoos, R.S. (1994). Traumatic stress and developmental psychopathology in children and adolescents. Lutherville, MD: Sidran Press.

Roberts, A. R. (2002). Assessment, Crisis Intervention, and Trauma Treatment: The Integrative ACT Intervention Model. Brief Treatment and Crisis Intervention, 2, 1–21.

Roberts, A. R. (2005). Bridging the past and present to the future of crisis intervention and crisis management. In A. R. Roberts (Ed), Crisis intervention handbook: Assessment, treatment, and research (3rd ed.,pp. 3-34). New York: Oxford University Press.

Sayıl, I. (1992). Olağanüstü Koşullarda Krize Müdahalenin Yeri ve Önemi. Kriz Dergisi, 1, 1, 4-7.

Slaikeu, K.A. (1990). Crisis intervention: A hand book for practice and research (2nd ed.). Needham Heights, MA: Allyn& Bacon.

Sorias O. (1988). Sosyal desteğin değerlendirilmesi: toplumdan seçilmiş bir örneklemle sosyal ağın yapısal özellikleri ile algılanan destek. Psikoloji Semineri, 6, 23-40.

Sözer, Y. (1992). Psikiyatride Kriz Kavramı ve Krize Müdahale. Kriz Dergisi, 1, 1, 8-12.

Stevens, B. A., & Ellerbrock, L. S. & ERIC Counseling and Student Services Clearinghouse.  (1995). Crisis intervention [microform]: an opportunity to change / by Brenda A. Stevens and Lynette S. Ellerbrock  ERIC Clearinghouse on Counseling and Student Services, Greensboro, NC.

Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri. Türk Psikoloji Yazıları, 3, 6, 49-74.

Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Ekinox.

Tavşancıl, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayınları.

Taylor, S. (1998). Coping Methods. Psychosocial Working Group. http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:e8j2PsJnaUgJ:www.macses.ucsf.edu/research/psychosocial/coping.php+Taylor,+S.+(1998).+Coping+Methods.+Psychosocial+Working+Group.&cd=2&hl=tr&ct=clnk&gl=tr  adresinden 25.06.2010 tarihinde indirilmiştir

Winey, L. L. (1996). A Personal construct model of crisis intervention counseling for adult clients. Journal of Constructivist Psyhology, 9, 2, 109–126.

Yılmaz,V. ve Çelik, H.E. (2009). Lisrel ile Yapısal Eşitlik Modellemesi -I. Ankara: Pegem Akademi.