TEMEL EĞİTİMDE GÖREV YAPAN ÖĞRETMENLERİN YETKİNLİK ALGILARININ İNCELENMESİ

Abstract

AN EXAMINATION OF THE TEACHERS WORKING AT BASIC EDUCATION SCHOOLS ACCORDING TO THEIR PERCEPTIONS OF THEIR EFFICACY

This research has studied the teacher semployed at Basic Education according to the irperceptions of their efficacy. In addition, their efficacy of the basic education teachers were examined according to independent variables such as their departments and age, their length of service, educational background. Descriptive survey model was used in this study. The universe of there search consists of 2613 pre-school and class-teachers employed at state schools in Izmit, Golcuk and Gebze in the province of Kocaeli. The sample of the research consists of 289 pre-school and class teachers employed at independent state nursery schools, nursery classes, and primary schools during 2016-2017 academic year. Simple Random Sampling was conducted to determine the sample of the research. ‘Ohio Teacher-Efficacy Scale’ was applied to evaluate the efficacy of the teachers. This scale was first improved by Tschannen-Moran and Woolfolk-Hoy (2001) and it was adapted into Turkish by Baloğlu and Karadağ (2008).The data was collected from the participants online. The data of the research was analysed with the SPSS 18 program. In the analysis of the data, ‘‘arithmetic average and standard deviation’’, ‘‘independent samplest-test’’, ‘’one-way analysis of variance (ANOVA)’’ and ‘’LSD importance test’’ were used. It was found at the end of the research that their perceptions of class teachers efficacy were high erthanpre-school teachers. In addition, the teachers employed at Basic Education according to their perceptions of their efficacy showed different characteristics in terms of various variables.

Keywords: basiceducation, classroommanagement, teacherefficacy

Özet

Bu araştırmada temel eğitimde görev yapan öğretmenlerin yetkinlik algıları incelenmiştir. Ayrıca temel eğitim öğretmenlerinin yetkinlikleri, branş, yaş, kıdem, öğrenim durumu bağımsız değişkenlerine göre incelenmiştir. Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Kocaeli’nin merkez ilçesi İzmit, Gölcük ve Gebze ilçelerinin devlet okullarında görev yapmakta olan toplamda 2613 okul öncesi ve sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini, 2016–2017 öğretim yılında Kocaeli’de yer alan bağımsız anaokullarında, anasınıflarında ve ilkokullarında görev yapmakta olan 289 okul öncesi ve sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini belirlemede basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Öğretmen yetkinlik düzeylerinin belirlenmesi amacıyla ilk kez Tschannen-Moran ve Woolfolk-Hoy (2001) tarafından geliştirilmiş olan, Baloğlu ve Karadağ (2008) tarafından Türkçeye uyarlanan “Ohio Öğretmen Yetkinlik Ölçeği” kullanılmıştır.Veriler katılımcılardan çevrimiçi toplanmıştır. Araştırmanın verileri SPSS 18 programı ile analiz edilmiştir. Araştırmada verilerin analizinde, aritmetik ortalama ile standart sapma, “bağımsız örneklem t-testi”, “tek yönlü varyans analizi (ANOVA)”, “LSD önemlilik testi” kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda sınıf öğretmenlerinin yetkinlik algılarının, okul öncesi öğretmenlere göre daha yüksek olduğu saptanmıştır.Ayrıca, temel eğitim öğretmenlerinin sınıf yönetimine yönelik yetkinlik algıları, çeşitli değişkenler açısından farklı özellikler göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: temel eğitim, sınıf yönetimi, öğretmen yetkinliği

KAYNAKÇA

Akça, F.; Demir, S. ve Yılmaz, T. (2015),“The comparison of academic locus of control and the perceptions of self efficacy teacher candidate”, International Journal of Innovative Research in Education, 2(1): 1-9.

Aksu, F. (2009),İlköğretim Birinci Kademe Öğretmenlerinin Yeterlik Algılarının Sınıf Yönetimi Becerilerine Ve Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Maltepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.

Atıcı, M. (2001a),“Öğretmen yetkinliği”,Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 26: 195-209.

Atıcı, M. (2001b),“Yüksek ve düşük yetkinlik düzeyine sahip öğretmenlerin sınıf yönetim stratejileri”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 7: 483-499.

Atıcı, M. veCabaroğlu, N. (2013), Davranış yönetiminde yetkinlik algısı ölçeği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2): 223-228.

Balcı, A. (2001),Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler, Pegem A Yayıncılık, Ankara.

Baloğlu, N. ve Karadağ, E. (2008),“Öğretmen yetkinliğinin tarihsel gelişimi ve Ohio öğretmen yetkinlik ölçeği: Türk kültürüne uyarlama, dil geçerliği ve faktör yapısının incelenmesi”,Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 56: 571-606.

Bandura, A. (1977),“Self-efficacy: Toward a unifyingtheory of behavioralchange”,PsychologicalReview, 84(2): 191-215.

Bandura, A. (1993),“Perceived self-efficacy in cognitivedevelopmentandfunctioning”, EducationalPsychologist, 28(2): 117-148.

Bozkurt, N. (2004). İlköğretim öğretmenlerinde, stres yaratan yaşam olayları ve stresle başa çıkma tarzlarının çeşitli değişkenlerle ilişkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9.

Bulut, N. B. (2004). İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin İletişim Becerilerine İlişkin Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 443-452.

Çelikkaleli, Ö. ve Avcı, R. (2015),“Öğretmenlerin empatik eğilimi ve sınıf içi istenmeyen öğrenci davranışları arasındaki ilişki: Öğretmenlerin kişilerarası yetkinliğinin rolü”. Mehmet Akif Ersoy Eğitim Fakültesi Dergisi, 33: 61-87.

Demir, T. (2015),Okulöncesi Öğretmenlerinin Öz-Yeterlik Algılarının ve Sınıf Yönetimi Stratejilerinin Çocuk-Öğretmen İlişkileri Üzerindeki Etkileri. Ege Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Okulöncesi Eğitimi Bilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir.

Eker, C. (2014),“Sınıf öğretmenlerinin öz-yeterlilik inanç düzeyleri üzerine bir araştırma”,Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1): 162-178.

Eren, E. (2000),Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.,İstanbul.

Ertan, C. (2016),“Okul öncesi öğretmenlerinin öz-yeterlik inançlarının mezuniyet türüne göre incelenmesi: Bir nedensel karşılaştırma araştırması”,21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum. 5(14): 223-249.

Fives, H., ve Buehl, M. M. (2009),“ExaminingtheFactorStructure of theTeachers’ Sense of EfficacyScale”,Journal Of ExperimentalEducation, 78(1): 118-134. doi:10.1080/00220970903224461 http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=a9h&AN=45198861&lang=tr&site=ehost-live(17.05.2017)

Gençtürk, A. ve Memiş, A. (2010),“İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının demografik faktörler açısından incelenmesi”,İlköğretim Online, 9(3): 1037-1054.

Güvenç, E. (2012),“Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetim biçemleri ve denetim odakları”,Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 33: 64-80.

İpek, S. (2015),Temel Eğitimde Görev Yapan Öğretmenlerin Sınıf Yönetimi Öz-Yeterlik İnançları Ve Mesleki Tutumları (Rize İli Örneği). Avrasya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yönetim Bilimleri Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trabzon.

Jones, A. G. (2015),Therelationshipbetweenelementaryteachers' years of experienceandtheir self-perceivedpedagogicalcompetence in alabamaelementaryschools (Order No. 3718908). AvailablefromProQuestDissertations&Theses Global. (1713693569). Retrievedfromhttps://search.proquest.com/docview/1713693569?accountid=16382

Korkut, K. (2009),Sınıf Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançları İle Sınıf Yönetimi Beceri Algıları Arasındaki İlişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Burdur.

Küçükkaragöz, H.; Akay, Y. ve Canbulat, T. (2013),“Rotter İç-Dış Kontrol Odağı Ölçeğinin Öğretmen Adaylarında Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”,Akademik Bakış Dergisi, 35: 1-12.

Martin, N. K.;Yin, Z. ve Mayall, H. (2007),“Theattitudes&beliefs on classroomcontrolinventory- revisedandrevisited: A continuation of constructvalidation”,Journal of ClassroomInteraction, 42(2): 11-20.

Martin, N. K. ve Sass D. A. (2010),“Constructvalidation of thebehaviorandinstructionalmanagementscale”,TeachingandTeacherEducation, 26: 1124-1135.

Martin, N. K.;Sass, D. A. ve Schmitt T.A. (2012),“Teacherefficacy in studentengagementiinstructionalmanagement, studentstressors, andburnout: A theoretical model using in-classvariablestopredictteachers’ intenttoleave”,TeachingandTeacherEducation, 28: 546-559.

Rotter, J. B. (1966),“Generalizedexpectanciesforinternalversusexternalcontrol of reinforcement”,PsychologicalMonographs, 80: 1-28.

Saracaloğlu, A. S., Bozkurt, N., Serin, O., & Serin, U. (2004). Öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumlarını etkileyen faktörler. Çağdaş Eğitim, 29(311), 16-27.

Savran, A. ve Çakıroğlu, J. (2003),“DifferencesbetweenElementaryandSecondaryPreserviceScienceTeachers’ PerceivedEfficacyBeliefsandtheirClassroom Management Beliefs”,TheTurkish Online Journal of EducationalTechnology, 2(4): 15-20.

Senemoğlu, N. (2010),Gelişim, Öğrenme ve Öğretim; Kuramdan Uygulamaya,Pegem Akademi, Ankara.

Serin, N. B., Serin, O., & Ceylan, A. (2010). Affective characteristics of university students about English course and their attitude and thoughts toward the course. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1936-1939.

Tschannen-Moran, M. ve Woolfolk Hoy, A. (2001),“Teacherefficacy: capturing an elusiveconstruct”,TeachingandTeacherEducation, 17: 783-805.

Yılmaz Toplu, N. (2012),Okul Öncesi ve İlköğretim Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri.Adnan Menderes Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aydın.