EĞİTİM DÜZEYİNİN BENLİK SAYGISI ÜZERİNDE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Abstract

THE EFFECT OF EDUCATIONAL LEVEL ON SELF-ESTEEM

The purpose of this study is to find out the effect of students who is to studying at different classes (pre-graduate, graduate, postgraduate at Süleyman Demirel University) of university educational levels on Self-Esteem. Of the 285 volunteer student who is to studying at Süleyman Demirel University were %33 student at pre-graduate, %30 student at graduate, %34 student at postgraduate.  At the article, the data were collected with a 25-items Likert-type scale, Coopersmith Self-Esteem Inventory. The data was analyzed using SPSS 15.0 for Windows package program. As the method statistical analysis have been selected Independent T-test and One Way ANOVA. Besides we benefited from the descriptive statistics. Findings that obtained at the end of the research demonstrated that the participants’ gender, age, marital status and education level affects self-esteem. However, doing sports have no effect on self-esteem. Besides female participants were found to have high self esteem than men. Similarly, married participants have more self-estem than single participants. Self-esteem scores were examined according to age groups, the 18-20 age group to have low self-esteem were observed. On the other hand, 27 and over age group with the highest self-esteem that arise.  According to grade level, while preparatory students  appear to have the lowest self-esteem, PhD students are found to have the highest self-esteem. In this context, the level of self-esteem increases as the level of education of the participants. As a result, Increase an individual’s level of education positively affects self-esteem.

Keywords: Self-estem, educational level, gender, age

ÖZET

Bu araştırmanın amacı üniversitede farklı düzeylerde  ( hazırlık, lisans, yüksek lisans, doktora) eğitim gören öğrencilerin benlik saygısının çeşitli değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini incelemektir. Araştırmaya Süleyman Demirel Üniversitesi’nde eğitim gören 285 öğrenci gönüllü olarak katılmıştır. Araştırmaya dahil edilen öğrencilerin %33’ü hazırlık, %30’u lisans, %16’sı yüksek lisans ve %18’i doktora düzeyinde eğitim görmektedir. Araştırmada veri toplama aracı olarak 25 maddeden oluşan likert tipi Coopersmith Benlik Saygısı Envanteri kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS 15.0 for Windows paket programı kullanılmıştır. İstatistiksel analiz yöntemi olarak Independent T-test ve One Way ANOVA seçilmiştir. Ayrıca tanımlayıcı istatistiklerden de faydalanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular incelendiğinde; katılımcıların cinsiyetlerine, yaşlarına, medeni durumlarına ve eğitim düzeylerine göre benlik saygısı ölçeği puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu (p<0,05), ancak katılımcıların spor yapma durumlarına göre benlik saygısı puanlarında istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı tespit edilmiştir (p>0,05). Bununla birlikte, kadın katılımcıların erkeklere göre daha yüksek benlik saygısına sahip olduğu saptanmıştır.  Benzer şekilde evli olan katılımcıların da bekâr olanlara göre daha yüksek benlik saygısına sahip olduğu belirlenmiştir. Yaş gruplarına göre benlik saygısı puanları incelendiğinde; en düşük benlik saygısına 18-20 yaş grubu, en yüksek benlik saygısına ise 27 ve üzeri yaş grubunun sahip olduğu gözlenmiştir. Ayrıca en düşük benlik saygısına hazırlık sınıfı öğrencilerinin sahip olduğu,  en yüksek benlik saygısına ise doktora öğrencileri sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda katılımcıların eğitim düzeyi arttıkça benlik saygısı düzeyinin de arttığını söyleyebiliriz. Sonuç olarak kişilerin eğitim seviyesinin yükselmesi benlik saygısını olumlu yönde etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler: Benlik saygısı, eğitim düzeyi, yaş, cinsiyet

KAYNAKÇA

Avison, WR., Mc Alpine, DD. (1992). Gender Differences in Symptoms of Depression Among Adolescents.  Journal of Health and Social Behavior, 33(2), 77-96.

Aysan, F., & Bozkurt, N. (2000). Bir grup üniversite öğrencisinin kullandığı başa çıkma stratejileri ile depresif eğilimleri ve olumsuz otomatik düşünceleri arasındaki ilişki. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12, 25-38.

Aysan, F. & Bozkurt, N. (2004). Okul Psikolojik Danışmanlarının Yaşam Doyumu, Stresle Başaçıkma Stratejileri İle Olumsuz Otomatik Düşünceleri: İzmir İli Örneklemi, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.

Balat, GU., Akman, B. (2004). Farklı Sosyo-Ekonomik Düzeydeki Lise Öğrencilerinin Benlik Saygısı Düzeylerinin İncelenmesi. Fırat üniversitesi sosyal bilimler dergisi. 14(2), 175-183.

Baumeister, RF., Campbell, JD., Krueger, JI., Vohs, KD.  (2003). Does High Self-Esteem Cause Betterperformance, Interpersonal Success,Happiness, or Healthier Lifestyles? Psychological Science in The Public Interest. 4(1): 1-10.

Bostan, Ö. (2004). Ebe Ve Hemşirelerde İş Doyumu, Benlik Saygısı Ve Etkileyen Faktörler. Atatürk Üniversitesi. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 7(3), 56-66.

Bozkurt, N., Serin, O., & Erman, B. (2004). İlköğretim birinci kademe öğretmenlerinin iletişim becerileri, problem çözme ve denetim odaığı düzeylerinin karşılaştırılmalı olarak incelenmesi. XII. Eğitim Kongresi, 1373-1393.

Çam O, Khorshid L ve Özsoy SA. Bir Hemşirelik Yüsekokulundaki Öğrencilerin Benlik Saygısı Düzeylerinin İncelenmesi, Hemşirelikte Araştırma Dergisi 2000: 1 (8): 33-40.

Erdem, M., Taşçı, N. (2003). Tüberküloz Hastalarında Benlik Saygısı Düzeylerinin Belirlenmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 51(2): 171-176

Erşan, EE., Doğan, O., Doğan, S. (2009). Beden Eğitimi ve Antrenörlük Bölümü Öğrencilerinde Benlik Saygısı Düzeyi ve Bazı Sosyo-demografik Özelliklerle ilişkisi. Klinik psikiyatri. 12, 35-42.

Garry JP., Morrissey SL. (2000). Team Sports Participation and Risk-taking Behaviours Among a Biracial Middle School Population. Clin. J. Sport Med. 10, 185-190.

Gün, E. Spor Yapan ve Yapmayan Ergenlerde Benlik Saygısı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı.Adana.2006

Karadağ, G., Güner, Ü., Çuhadar, D., Uçan, Ö. (2008).   Gaziantep Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Öğrencilerinin Benlik Saygıları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 3(7), 30-42.

Karademir, T., Döşyılmaz, E., Çoban, B., Kafkas, ME. (2010). Beden Eğitimi Ve Spor Bölümü Özel Yetenek Sınavına Katılan Öğrencilerde Benlik Saygısı Ve Duygusal Zeka. Kastamonu Eğitim Dergisi. 18(2), 653-674.

Karakaya, I., Coşkun, A., Ağaoğlu, B. Yüzücülerin depresyon, benlik saygısı ve kaygı düzeylerinin Değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2006; 7:162-166

Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.

Mullis, A.K., Mullis, R.L., Normandin, D., (1992).”Cross-Sectional and Longitudinal Comparisons of Adolescent Self Esteem” Adolescence, 27(105), 51-60.

Oktan, V., Şahin, M. (2010). Kız Ergenlerde Beden İmajı İle Benlik Saygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 7(2), 544-556.

Özkan, İ., (1994). Benlik Saygısını Etkileyen Etkenler. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 3(3), 4-9.

Pınar, R. (2002). “Obezlerde Depresyon, Benlik Saygısı ve Beden İmajı: Karşılaştırmalı Bir Çalışma” Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 6 (1), 30-41.

Saracaloğlu, A. S., Serin, O., & Bozkurt, N. (2005). Eğitim bilimleri enstitüsü lisansüstü öğrencilerinin problem çözme ve denetim odağı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 237-245.

Serin, N. B., Serin, O., & Şahin, F. S. (2010). Factors affecting the locus of control of the university students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 449-452.

Serin, O., & Mohammadzadeh, B. (2008). The relationship between primary school students’ attitudes towards science and their science achievement (sampling: Izmir). Journal of Educational Sciences, 2(6), 68-75.

Serin, N. B., Serin, O., & Özbaş, L. F. (2010). Predicting university students’ life satisfaction by their anxiety and depression level. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 9, 579-582.

Sungur, P., Yüksek, S. (2009).Beden Eğitimi Ve Spor Öğretmenlik Bölümü Son Sınıf Öğrencilerinin Benlik Tasarımı Ve Kendini Gerçekleştirme Düzeylerinin İncelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 3(3), 190-195.

Tözün, M. (2010). Benlik saygısı. Actual Medicine. 52-57

Weinberg RS, Gould, D (1995) Foundations of Sport and Exercise Psychology. Human Kinetics, Champaign, U.S.

Yenidünya, A. (2005), Lise Öğrencilerinde Rekabetçi Tutum, Benlik Saygısı ve Akademik Başarı İlişkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Yıldırım, Y., Kırımoğlu, H., Temiz, A. (2010). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Mesleki Benlik Saygısı Düzeylerinin İncelenmesi (Hatay İl Örneği). Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi. 12 (1), 29–35

Yıldız, M., Çapar, B. (2010). Orta Öğretim Öğrencilerinde Benlik Saygısı İle Dindarlık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Din bilimleri Akademik Araştırma Dergisi. 10(1), 103-131.