ORTAOKULDA GÖREV YAPAN ÖĞRETMENLERİN İLETİŞİM BECERİLERİ VE PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİNE İLİŞKİN ALGILAMALARI (KUZEY KIBRIS-GAZİMAĞUSA ÖRNEKLEMİ)

Abstract

PERCEPTIONS OF COMMUNICATION SKILLS AND PROBLEM SOLVING SKILLS OF SECONDARY SCHOOL TEACHERS (NORTHERN CYPRUS-GAZİMAĞUSA SAMPLE)

In this study, it is aimed to investigate whether the perceptions of the teachers working in secondary schools in Famagusta, TRNC differ significantly according to gender, variable and whether there is a significant relationship between communication skills and problem solving skills. Research In the 2015-2016 academic year, three easily accessible secondary schools were selected among the secondary schools in Famagusta by random sampling method. Among the teachers working in these schools (79), 73.1% were female and (29) 26.9% were male. İletişim Teacher Communication Skills Scale ”and“ Problem Solving Inventory uyar adapted to Turkish were used as data collection tools. The analysis of the collected data was entered into SPSS Statistical package program on compute   r and the statistical analyzes were performed with the help of this program. One-way ANOVA and t-test techniques were used to determine whether teachers' communication skills and problem-solving skills differ significantly by gender. As a result of the one-way analysis of variance, LSD test was used to determine from which groups the difference arises. Significance level was taken as 0.05. As a result of the research, it was found that the teachers' communication skills and problem solving skills differed according to gender. In terms of gender, it is seen that 73.1% of the sample consists of female and 26.9% of male teachers. The communication skills of the teachers differ significantly in empathy, sub-dimension and do not differ in the sub-dimensions of transparency, equality, effectiveness and competence. . It was observed that teachers' problem solving skills did not differ significantly according to gender in all sub-dimensions of hasty approach, thinking approach, avoidant approach, evaluative approach, self-confidence approach and planned approach. As a result of the research, it was found that there is a meaningful relationship between communication skills and problem solving skills of teachers.

Keywords: Problem solving skills perception, Communication skills perception, Secondary school teacher

Öz

Bu araştırmada KKTC Gazimağusa ilçesindeki ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin, iletişim becerileri ve problem çözme becerisine ilişkin algılamalarının cinsiyet, değişkenine göre anlamlı bir şekilde farklılaşıp farklılaşmadığı ve iletişim becerileri ile problem çözme becerileri arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığının araştırılması amaçlanmıştır. Araştırma 2015-2016 eğitim öğretim yılında araştırmanın amacı doğrultusunda rastlantısal örnekleme yöntemiyle Gazimağusa ilçesindeki ortaokullar arasından kolay ulaşılabilir üç ortaokul seçilmiştir. Bu okullarda çalışan öğretmenlerden araştırmaya katılan (79), %73,1’ini kadın,(29) % 26,9’unu erkek toplam 108 öğretmen ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak “Öğretmen İletişim Becerileri Ölçeği” ve Türkçeye uyarlanan “Problem Çözme Envanteri” kullanılmıştır. Toplanan verilerin analizi bilgisayar ortamında SPSS İstatistik paket programına girilerek istatistik çözümlemeler bu program yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Öğretmenlerin iletişim becerilerinin ve problem çözme becerilerinin cinsiyete göre anlamlı bir şekilde farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesi için (One-way) Tek Yönlü Varyans Analizi ve t-testi teknikleri kullanılmıştır. Tek yönlü varyans analizi sonucunda farklılığın hangi gruplar arasından kaynaklandığını belirlemek için LSD testinden yararlanılmıştır.iletişim becerileri ile problem çözme becerileri arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını varsa bu ilişkinin yönünü belirlemek için “Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı analizi kullanılmıştır. Araştırmada anlamlılık düzeyi 0,05 olarak alınmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin iletişim becerilerinde ve problem çözme becerilerinde cinsiyet, göre fark bulunmuştur. Cinsiyet açısından bakıldığında örneklemin %73,1’inin kadın, % 26,9’unun erkek öğretmenlerden oluştuğu görülmektedir.. Öğretmenlerin iletişim becerilerinin cinsiyete göre empati, alt boyutunda anlamlı bir şekilde farklılaştığı, saydamlık, eşitlik, etkililik ve yeterlilik alt boyutlarında ise farklılaşmadığı görülmüştür. Öğretmenlerin problem çözme becerilerinde cinsiyete göre, aceleci yaklaşım, düşünen yaklaşım, kaçıngan yaklaşım, değerlendirici yaklaşım, kendine güvenli yaklaşım ve planlı yaklaşım alt boyutlarının tamamında anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür. Araştırma sonucunda öğretmenlerin iletişim becerileri ve problem çözme becerileri arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir

Anahtar Sözcükler: Problem çözme becerisi algısı, İletişim becerileri algısı, Ortaokul öğretmeni

KAYNAKÇA

Acar, V. (2009), “Öğretmen Adaylarının İletişim Becerileri”,Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.

Aldemir, Y , Biçer, T , Kızıldağ Kale, E . (2014). Futbolcularda İmgeleme Çalışmalarının Problem Çözme Üzerine Etkisi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 37-45. Retrieved from http://dergipark.org.tr/omuspd/issue/20458/217870

Alakoç, D. (2005), “ Okulöncesi Eğitim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin İletişim ve Problem Çözme Becerilerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya

Arsal, Z. (2009), Problem Çözme Stratejilerinin Problem Çözme Başarısını Yordama Gücü. Bolu, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü. http://efdergi.ibu.edu.tr/index.php/efdergi/article/download/1048/1938

Aydoğan,B. ve  Kahraman ,S (2019).  Mühendislik, Psikoloji ve Tiyatro Bölümlerinde Okumakta Olan Üniversite Öğremncilerinde İletişim Becerileri Ve Empati Düzeylerinin Karşılaştırılması.Avrasya Sosyal ve Ekonomi AraĢtırmaları Dergisi (ASEAD).6(2),287-298.

Bozkurt Bulut, N . (2004). İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin İletişim Becerilerine İlişkin Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (4), 443-452. Retrieved from http://dergipark.org.tr/tebd/issue/26126/275206

Bozkurt, N., Serin, O. ve Emran, B. (2004), “İlköğretim birinci kademe öğretmenlerinin problem çözme becerileri, iletişim becerileri ve denetim odağı düzeylerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi”,XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri, c.2. ss.373-393, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölümü,Antalya

Bozkurt, N., Serin, O., & Emran, B. (2003). İlköğretim birinci kademe öğretmenlerinin problem çözme, iletişim becerileri ve denetim odağı düzeylerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. 12. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri, 1373-1392.

Bulut, M., Usta, E., (2003). Öğretmen Adaylarının Algıladıkları İletişim Becerileri Düzeylerinin İncelenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (Kefad) Cilt 8, Sayı 1.

Bulut Serin, N. ve Derin, R. (2008). İlköğretim öğrencilerinin kişilerarası problem çözme becerisi algıları ve denetim odağı düzeylerini etkileyen faktörler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5 (1),1-18.

Celep, C. (2007). Okullarda bilgi yönetim kültürü geliştirmede okul yöneticilerinin rolü. Eğitime Bakış, 3(8), 15-22.

Ceylan,   G.   (2007). “Öğretmen-Öğrenci Etkileşimin   Sınıf   Atmosferine Etkisi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.

Çelik, E., & Çagdas, A. (2010). Okul Öncesi Eğitim Öğretmenlerinin Empatik Eğilimlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi/A Research Regarding The Emphatic Tendencies of Preschool Education Teachers In Terms of Some Variables. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (23), 23.

Çetinkanat, A.C. (1997). Öğretmenlerin İletişim Becerileri”, 3.Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, 23-24 Ekim, ss17-26, Çukurova Üniversitesi, Adana

Günay, K. (2003). Sınıf Yönetiminde İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.

Gafurr, H. (2011) Arnavutluk Ve Türkiye’deki Üniversite Öğrencilerinin Kişilerarası İlişki İle Problem Çözme Becerilerini Karşılaştırılması Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi Selçuk Üniversitesi Konya

Gülbahar, B , Sıvacı, S . (2018). Öğretmen Adaylarının İletişim Becerileri ile Sınıf Yönetimi Yeterlik Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1), 268-301. Retrieved from http://dergipark.org.tr/yyuefd/issue/40566/493047

Heppner, P.P. ve Baker, C.E. (1997). Aplications of the problem solving inventory.Measurement and Evaluatıon in Counseling and Development, 29(4), 229-242(Çeviren: A. F. Oğuzkan). İstanbul: Meb Yayınları.

İmamoğlu, S. (2008). Genç Yetişkinlikte Kişilerarası İlişkilerin Cinsiyet, Cinsiyet Rolleri Ve Yalnızlık Algısı Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul

İmamoğlu, S.E. (2009). Kişilerarası İlişkiler. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi

Kesicioğlu, O. S., & Güven, G. (2014). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Özyeterlik Düzeyleri İle Problem Çözme, Empati Ve İletişim Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 9(5).

Koçak, O. (2013). Ortaokullarda Görev Yapan Okul Yöneticilerinin Sosyal İletişim Becerileri İle Branş Öğretmenlerinin Motivasyonu Arasındaki İlişki, YayımlanmamışYüksek Lisans Tezi

Korkut, F. (2002). Lise Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S.22. ss.177–184

Keleşoğlu, G. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin liderlik özellikleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Küçükahmet, L. (2000), Sınıf Yönetimi, Ankara: Nobel Yayınevi

Levent, B.,(2011),Sınıf Öğretmenlerinin Kişilik Özelliklerinin İletişim Becerilerine Etkisi,Yüksek Lisans Tezi,Eğitim  Bilimleri Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi ,Konya

Nacar, F..S.(2010). Sınıf Öğretmenlerinin İletişim Ve Kişilerarası Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.

Özerbaş, M. A.,Bulut,M. ve Usta,E.(2007), ÖğretmenAdaylarınınAlgıladıklarıİletişim Becerisi Düzeylerinin İncelenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), c. 8. S.1.ss.123-135

Öztaş, R. (2001), Sınıf Öğretmenlerinin İletişim Yeterlilikleri,Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Posluoğlu B. D. F.(2014). İlkokul Öğretmenlerinin İletişim Yeterlilikleri İle Empati Kurma Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Sancaktepe İlçesi Örneği),Yüksek Lisans, Tezi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yeditepe Üniversitesi, İstanbul

Saracaloğlu, A.S., Özkütük N ve Silkü A. (2001), “Üniversite Öğrencilerinin İletişim Becerileri”, X. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (Sözel Bildiri),Bolu.

Saracaloğlu, A. S., Serin, O., & Bozkurt, N. (2002). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri İle Başarıları Arasındaki İlişki, Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 16, ss: 149-162.

Serin, O., Bulut Serin, N. & Saygılı G. (2009). The effect of educational technologies and material supported science and technology teaching on the problem solving skills of 5th grade primary school students. Procedia - Social and Behavioral Sciences,1(1), 665-670.

Serin Bulut N. (2003). İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin İletişim Becerilerine İlişkin Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi XII. Eğitim Bilimleri Kongresinde, Gazi Üniversitesi-Antalya, 15-18 Ekim

Serin, O. (2011). The effects of the computer-based instruction on the achievement and problem solving skills of the science and technology students  The Turkish Online Journal of Educational Technology, 10(1), 183-201.

Serin, O. (2006), Sınıf Öğretmenlerinin Problem Çözme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”, TED Eğitim ve Bilim Dergisi, c.31.S.142. ss.80-88.

Serin, O. (2001). Lisans ve lisansüstü düzeydeki fen grubu öğrencilerinin problem çözme becerileri, fen ve bilgisayara yönelik tutumları ile başarıları arasındaki ilişki. DEÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü Doktora tezi, İzmir.

Şahin, N., Şahin N.N. ve Heppner P.P. (1993),” Psychometric properties of the problem solving inventory in a group of Turkish university students” CognitiveTherapy & Research, c.17. S.4. ss.379-396

Şeb, G., & Bulut Serin, N. (2017).  KKTC’de Satranç Eğitimi Alan ve Almayan İlkokul ve Ortaokul Öğrencilerinin Problem Çözme Becerilerine Yönelik Algıları. International Journal Of New Trends İn Arts, Sports & Science Education (IJTASE). 6(3),58-67.

Şeker, A. (2000). Sınıf Öğretmenlerinin İletişim Becerileri İle Sınıf Atmosferi Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.

Şimşek, Y. (2005). Okul müdürlerinin iletişim becerileri ile okul kültürü arasındaki ilişki. TC Anadolu Üniversitesi yayınları Eğitim Fakültesi yayınları.

Tek İ. (2008).Okul Yöneticilerinin İletişim Becerisi İle Çatışmayı Yönetme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (İstanbul Kadıköy İlçesi Örneği)”, Yüksek Lisans Tezi ,Sosyal Bilimler Enstitüsü ,Yeditepe Üniversitesi ,İstanbul.

Tetik, S. ve Açıkgöz, A. (2013). Duygusal Zeka Düzeyinin Problem Çözme Becerisi Üzerindeki Etkisi: Meslek Yüksekokulu Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 3(4),87-97https://dergipark.org.tr/ejovoc/issue/5389/73091

Toy,S.(2007). Mühendislik ve Hukuk Fakülteleri Öğrencilerinin İletişim Becerileri Açısından Karşılaştırılması ve İletişim Becerileri ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Ankara.

Tunçeli, H.İ. (2013). Öğretmen Adaylarının İletişim Becerileri İle Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.(Sakarya Üniversitesi Örneği) Pegem Journal of Education & Instruction, 3(3), 2013, 51-58

Yılmaz, N. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin iletişim becerileri, problem çözme becerileri ve empatik eğilim düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi, Muğla