REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRLERİNİN ÖZEL EĞİTİM BÖLÜMÜNÜN SORUNLARINI ALGILAMALARI

Abstract

A STUDY ON THE PERCEPTIONS OF GUIDANCE AND RESEARCH CENTERS' PRINCIPALS ABOUT SPECIAL EDUCATION DEPARTMENTS' PROBLEMS

The purpose of the study was to determine the problems of Guidance and Research Centers' Special Education department and then examining the problems in relation to administrator based variables. The participants of this study were 190 administrators, from the Guidance and Research Centers furnish services all over the country. A total of 198 administrators of Guidance and Research Centers were asked to fill out a questionnaire developed by the researcher. The 93-item questionnaire, consisted of two parts, was sent via internet to the official web sites of the Guidance and Research Centers. 110 administrators (12 females, 98 males) completed and returned the questionnaires. The collected data related to the problems of the Guidance and Research Centers were analyzed by using descriptive statistics such as frequencies, percentages, means and standard deviations. In order to determine whether gender, age, graduated program, teaching practice, employment period of administration, being a permanent or nominee staff, academic background, and having or not having in-service education have an effect on their perceptions about the problems, t test and ANOVA were used. The findings indicated that there is not significant differences among the administrators perceptions about the problems related to sub-categories—general features of the Guidance and Research Center, in orientation of individuals, in medical diagnose, in educational evaluation and diagnose, in orientation, accommodation and monitoring in Individualized Education Program (IEP), and in mainstreaming—according to gender, age, graduated program, teaching practice, employment period of administration, being a permanent or nominee staff, academic background, and having or not having in-service education any in-service education.

Keywords: Special Education, Special Needs Individuals, Guidance and Research Centers.

ÖZET

Bu araştırmanın amacı Rehberlik ve Araştırma Merkezi (RAM) Özel Eğitim Hizmetleri Bölümü'nün sorunlarını ve bu sorunlarla ilişkili değişkenleri belirlemektir. Araştırma evrenini ülke çapında hizmet veren 190 RAM müdürü oluşturmaktadır. 198 müdür'e araştırmacı tarafından hazırlanmış olan iki bölümden oluşan toplam 93 soruluk anket internet yoluyla RAM'ların bakanlık tarafından verilen resmi mail adreslerine gönderilmiştir. 110 Müdür (12 bayan, 98 erkek) anketi cevaplayıp araştırmacının mail adresine göndermiştir. Toplanan verilerin çözümlenmesinde, müdürlerin Özel Eğitim Hizmetleri Bölümü'nün sorunlarını değerlendirmek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan anket sorularına verdikleri cevaplara frekans, yüzde, aritmetik ortalama ve standart sapma gibi betimleyici istatistikler yapılmıştır. Müdürlerin cinsiyet, yaş, mezun oldukları lisans programı, meslekteki kıdem, RAM müdürü olarak çalışma süreleri, kadro durumu, öğrenim durumu ve Hizmetiçi eğitim alma durumlarının özel eğitim Bölümü'nün sorunlarını algılamalarında etkisinin olup olmadığını belirlemek için t- testi ve varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, RAM müdürlerinin cinsiyet, yaş, mezun oldukları lisans programı, meslekteki kıdem, RAM müdürü olarak çalışma süreleri, kadro durumu, öğrenim durumu ve Hizmetiçi eğitim alma durumlarına göre Özel Eğitim Hizmetleri Bölümü'nün genel özellikleri, merkeze birey yönlendirilmesi, tıbbi tanılama, eğitsel değerlendirme ve tanılama, yönlendirme, yerleştirme ve izleme, Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı, Kaynaştırma sorunları ile ilgili alt bölümlere verdikleri cevaplar arasında anlamlı bir fark görülmemiştir.

Anahtar sözcükler: Özel Eğitim, Özel Gereksinimli Bireyler, Rehberlik ve Araştırma Merkezi

KAYNAKÇA

Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı. (2000). Özürlülere hizmet veren özel eğitim ve rehabilitasyon kurum ve kuruluşları iş birliği ve koordinasyon toplantıları sonuç raporları, Ankara: Eğitim Dairesi Başkanlığı.

Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı. (2005). II. Özürlüler şurası yerel yönetimler ve özürlüler komisyon raporları ve genel kurul görüşmeleri. Ankara: Nurol Matbaacılık.

Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı. (2006). Özürlü çocuklara yönelik rehabilitasyon ve özel eğitim hizmetleri çalışması raporu. 15 Şubat 2008, http://www.ozida.gov.tr/arastirma/ozelegitim.htm

Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı (2009). Özürlüler İdaresi Başkanlığı yasal mevzuatlar. 15 Subat 2008,  http://www.ozida.gov.tr/mevzuat/.

Bozkurt, F. (2009). Zihinsel yetersiz tanısı alan çocukların tanılama süreçlerinin betimlenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Çağlar, D. (1976). Örgün eğitimimizde geri zekalı çocukların teşhisi sorunları konulu bir araştırma üzerine. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 9(1), 445-485. 19 Mayıs 2009, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/496/5904.pdf

Kargın, T. (2003). Cumhuriyetin 80. yılında özel eğitim. Milli Eğitim Dergisi, 160. 11 Şubat 2011, http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/160/kargin.html.

Eripek, S. (2004). Türkiye'de zihin engelli çocukların kaynaştırılmalarına ilişkin olarak yapılan araştırmaların gözden geçirilmesi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 25-32. 13 Ocak 2009, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/39/52/487.pdf

Fisscuss, D.E., & Mandell, J.C. (2002). Developing individualized education programs. (Ed. Gönül Akçamete). Çev: Hatice Günayer Senel, Elif Tekin. Ankara: Anı Yayıncılık.

Kamen Akkoyun, A. (2007). Rehberlik ve araştırma merkezi müdürlüğü personelinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri (Batı Karadeniz Bölgesi örneği). Yayınlanmamış yüksel lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Kocaoğlu, M. (1991). 1985-1990 Yılları arasında Eskişehir rehberlik ve araştırma merkezi inceleme bölümüne yapılan başvuruların incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Milli Eğitim Bakanlığı. (2006). Özel eğitim hizmetleri tanıtım el kitabı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.

Milli Eğitim Bakanlığı.(2006). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. 1 Mart 2009, http://orgm.meb.gov.tr/.

Milli Eğitim Bakanlığı. (2009a). Rehberlik ve araştırma merkezi açma yönergesi. 1 Mart 2009, http://orgm.meb.gov.tr/.

Milli Eğitim Bakanlığı. (2009b). Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yönetmeliği. 1 Mart 2009, http://orgm.meb.gov.tr/

Milli Eğitim Bakanlığı. (2009c). 573 Sayılı kanun hükmünde kararname. 1 Mart 2009, http://orgm.meb.gov.tr/

Nizamoğlu, N. (2006). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimindeki yeterlikleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Özak, H., Vural, M., & Avcıoğlu, H. (2008). Rehberlik araştırma merkezi müdürlerinin gönderme tanılama yerleştirme izleme ve değerlendirmeye ilişkin görüş ve önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 189-206.

Özgüler. E.B. (2003). Rehberlik ve araştırma merkezi müdürlerinin karşılaştıkları yönetsel stres kaynakları. Yayınlanmamış yüksel lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Türkoğu, Y.K. (2007). İlköğretim okulu öğretmenleriyle gerçekleştirilen bilgilendirme çalışmalarının öncesi ve sonrasında öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.