ZİHİNSEL ENGELLİ ÖĞRENCİLER İÇİN MÜZİK TERAPİ YÖNTEMİNE GÖRE HAZIRLANAN SOSYAL BECERİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ETKİLİLİĞİ

Abstract

ANALYSIS FOR THE AFFECTIVENESS OF SOCIAL SKILLS EDUCATION PROGRAM THAT IS DESIGNED THROUGH MUSICAL THERAPY METHOD FOR INTELLECTUAL DISABILITY STUDENTS

Teaching social skills by using music therapy to students with intellectual disabilities was planned in this study. The aim of the study is to evaluate the effectiveness of social skills training program, based on music therapy, on students with intellectual disabilities. Multiple probe across subjects single subject research methodology was used in this study. The working group of the research consists of 9 students that have middle level mentally learning inability and go to Education Application Scholl and Vocational Education Center. The findings of this study demonstrated that the social skills training program was effective on presenting inviting others to play, bringing back the objects that he/she borrowed and to fulfill undertaken task or tasks on students with intellectual disabilities and they continued to used these skills after the program ended. Besides, these skills were maintained after the intervention and generalized to different environments and people by the students.

Keyword: intellectual disability, music therapy, social skills.

ÖZET

Bu araştırmanın amacı, müzik terapinin kullanıldığı sosyal beceriler öğretim programının, zihinsel yetersizlik gösteren öğrencilerin başkalarını oyun oynamaya davet etme, başkalarından aldığı eşyayı geri getirme ve üstlendiği görev ya da görevleri yerine getirme becerilerini öğrenmelerine etkisini incelemektir. Bu araştırmada, tek denekli araştırma modellerinden denekler arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya zihinsel yetersizliği olan dokuz öğrenci katılmıştır. Araştırma bulguları; kendini yönetme stratejileri ile sunulan öğretim paketinin zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin başkalarına zarar vermeden öfkesini ortaya koyma, başkalarıyla olan farklılıkları konuşarak çözme ve başkalarıyla olan problemlerini kavga etmeden çözme becerilerini kazanmalarında etkili olduğunu ve bu becerileri kazanan öğrencilerin uygulama sona erdikten sonra da bu becerileri kullanmaya devam ettiklerini göstermiştir.

Anahtar sözcükler: zihinsel yetersizliği olan öğrenci, müzik terapi, sosyal beceri.

KAYNAKÇA

Akfırat, F.Ö. (2004). Yaratıcı dramanın işitme engellilerin sosyal becerilerinin gelişimine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1), 9–22.

Akkök, F. (1999). İlköğretimde sosyal becerilerinin geliştirilmesi (Öğretmen el kitabı). İstanbul: Özgür Yayınları.

Avcıoğlu, H. (2001). İşitme engelli çocuklara sosyal becerilerin öğretilmesinde işbirlikçi öğrenme yöntemi ile sunulan öğretim programının etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü.

Avcıoğlu, H. (2005). Etkinliklerle sosyal beceri öğretimi. Ankara: Kök Yayıncılık.

Baker, F., & Wigram, T. (2005). Songwriting: Methods, Techniques and clinical applications for music therapy clinicians, educators and students. London: Jessica Kingsley Publishers.

Berger, S.D. (2002). Music therapy, sensory integration and the autistic child. London and Philadelpia: Jessica Kingsley Publishers.

Billingsley, F., White, O.R., & Munson, R. (1980). Procedural reliability: A rationale and an example. Behavioral Assessment, 2, 229-241.

Booth, R. (2004). Current practice and understanding of music therapy in Victorian special schools. Australian Journal of Music Therapy, 15, 64–75.

Boso, M., Emanuele, E., Minazzi, V., Abbamonte, M., & Politi, P. (2007). Effect of long-term interactive music therapy on behavior profile and musical skills in young adults with severe autism. Journal of Alternative & Complementary Medicine, 13(7), 709-712. DOI: 10.1089/acm.2006.6334.

Çakır, S. (2006). Zihin engelli öğrencilere doğrudan öğretim yaklaşımıyla sosyal beceri öğretiminin etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Çifci, İ. (2001). Zihinsel engelli bireyler için hazırlanan bilişsel süreç yaklaşımına dayalı sosyal beceri programının etkililiğinin incelenmesi, Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Dağseven-Emecen, D. (2008). Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş öğrencilere sosyal becerilerin kazandırılmasında doğrudan öğretim ve bilişsel süreç yaklaşımları ile yapılan öğretimin etkililiklerinin ve verimliliklerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Duffy, B., & Fuller, R. (2000), Role of music therapy in social skills development in children with moderate intellectual disability. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 13(2), 77-89.

Eldeniz, Ç.M. (2005). Zihin engelli öğrenciler için drama yöntemine göre hazırlanan sosyal beceri öğretim programının etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Gadberry, A. (2005). A Phenomenological study of the co-treatment of music therapy and play therapy with a boy diagnosed with autism, A thesis for the degree of master of arts, The Texas Woman's University College Of Arts And Sciences.

Gattino, G.S., Riesgo, R.S., Longo, D., Leite, J.C.L., & Faccini, L.S. (2011). Effects of relational music therapy on communication of children with autism: A randomized controlled study. Nordic Journal of Music Therapy, 20(2), 142-154. DOI: 10.1080/08098131.2011.566933.

İpek, A. (1998). Eğitimde dramanın zihinsel engelli çocukların sosyal gelişimleri üzerinde etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi.

Kim, J., Wigram, T., & Gold, C. (2009). Emotional, motivational and interpersonal responsiveness of children with autism in improvisational music therapy. The International Journal of Research & Practice. 13(4), 389-409. DOI: 10.1177/1362361309105660.

Pavlicevic, M., & Ansdell, G. (2006). Community music therapy. London and Philadelpia: Jessica Kingsley Publishers.

Özaydın, L., Tekin-İftar, E., & Kaner, S. (2008). Arkadaşlık becerilerini geliştirme programının özel gereksinimi olan okul öncesi çocuklarının sosyal etkileşimlerine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9(1), 15-32.

Özokçu, O. (2008). Birlikte eğitim ortamlarındaki zihin engelli öğrencilere sosyal becerilerin kazandırılmasında doğrudan öğretim yönteminin etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü.

Silverman, M.J. (2008). Nonverbal communication, music therapy and autism: a review of literature and case example. Journal of Creativity in Mental Health, 3(1), 3-19. DOI: 10.1080/15401380801995068.

Sazak, E. (2003). Zihin engelli birey için hazırlanan akran aracılı sosyal beceri öğretim programının etkiliğinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Staum, M. (2000). Music therapy and language for the autistic child. Willamette University, Music Therapy Department.

Sucuoğlu, B., & Çifci, İ. (2001). Yapamıyor mu? yapmıyor mu? Zihinsel engelli çocuklar için sosyal beceri öğretimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.

Tekin, E., & Kırcaali-İftar, G. (2001). Özel eğitimde yanlışsız öğretim yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti.

Trevarthen, C., Aitken, K., Papoudi, D., & Robarts, J. (1998). Children with autism: Diagnosis and interventions to meet their needs. Second Edition. London: Jessica Kingsley.

Vural, E.D. (2006). Okul öncesi eğitim programındaki duyuşsal ve sosyal becerilere yönelik hedeflere uygun olarak hazırlanan aile katılımlı sosyal beceri eğitimi programının çocuklarda becerilerin gelişimine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Wimpory, D. C., & Nash, S. (1999). Musical interaction therapy—therapeutic play for children with autism. Child Language Teaching and Therapy, 15, 17–28.