ÖZEL GEREKSİNİMİ OLAN ÇOCUKLARIN TANILANMA SÜRECİNDE AİLELERİN ROLÜNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN BELİRLENMESİ (KKTC ÖRNEĞİ)

Abstract

DETERMINING VIEWS ON PARENTS’ ROLE IN DIAGNOSE AND SPECIAL EDUCATION PROCESSES OF CHILDREN WITH SPECIAL NEEDS (TRNC SAMPLE)

This study aims at obtaining the families of the families of children with special needs and of the parents who have consulted an expert for their children to be observed for some reasons or of the parents whose children have been observed, concerning their participation in the diagnostic process and their general beliefs about diagnosis. In this study, a face to face interview method and a semi-structured interview technique were used in order to obtain accurate data. The participants were the families of children with special needs and those who have consulted an expert for their children to be observed and were from the TRNC. In the analysis of the research data, a descriptive analysis approach was used. As a result of the interviews with families and considering the findings about the families’ participation in the diagnosis process, it was found that when the families recognised some inabilities in their children, they consulted a doctor; they took their children to a doctor due to convulsion in their children, late-talking and delayed development in children compared to their peers; the families did not prepare their children fort he assessment process; the children could not perform well enough during the assessment process; they believed this affected the performance of the studends during the assessment process and no measures were taken against this problem.

Keywords: Children with special needs, diagnosis, family.

ÖZET

Bu araştırmada, özel gereksinimi olan çocuğa sahip olan ve herhangi bir nedenden dolayı çocuğunun incelenmesi için başvuran veya çocuğu incelemeye gönderilen ebeveynlerin tanılama sürecine katılımlarına ilişkin görüşleri ve tanılama ile ilgili genel görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada uygun veriler elde edebilmek için nitel araştırma yöntemlerinden görüşme yöntemi seçilmiş ve görüşme tekniklerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları, KKTC’de özel gereksinimli çocuğu olan ve herhangi bir nedenden dolayı çocuğu için incelemeye başvuran ebeveynlerden oluşturulmuştur. Araştırma verilerinin analizinde nitel araştırma yöntemlerinde kullanılan analiz yaklaşımlarından betimsel analiz yaklaşımı kullanılmıştır. Ebeveynler ile yapılan görüşmeler sonucunda, ebeveynlerin tanılama sürecine katılımlarına ilişkin bulgulara bakıldığında; ebeveynler çocuklarında yetersizlik fark ettiklerinde; çocuk doktoruna başvurdukları, çocukta havale, geç konuşma, gelişiminde akranlarına göre gerilik olması gibi nedenlerden dolayı çocuk doktoruna kendilerinin götürdükleri, ailelerin çoğunlukla çocuklarını değerlendirme sürecine hazırlamadıkları, değerlendirme esnasında çocuklarının yeterli performans gösteremediği, bu durumun öğrencilerin değerlendirme esnasında performanslarını etkilediğini düşündükleri ve bu konuda herhangi bir önlem alınmadığı yönünde bilgiler edinilmiştir.

Anahtar Sözcükler: Özel gereksinimi olan çocuklar, tanılama, aile

KAYNAKÇA

Avcıoğlu, H. (2011). Özel eğitime gereksinim duyan öğrencilerin eğitsel ve davranışsal değerlendirilmesi. Ankara: Vize Yayıncılık.

Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı. (2005). Özürlüler ve bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılması hakkında kanun. April 20 2012, from http://www.ozida.gov.tr/yenimevzuat/2-2.htm

ABD Eğitim Bakanlığı (2006). History of the IDEA: Thirty years of progress in educating children with disabilities through IDEA. April 20 2012, from www.ed.gov/print/policy/speced/leg/idea/history30.html

Eripek, S, (1996). Zihinsel engelli çocuklar. 2. Baskı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi yayınları.

Fisscuss, D.E., & Mandell, J.C. (1997). Bireyselleştirilmiş eğitim programının geliştirilmesi. (Ed. G. Akçamete, Çev: H. Günayer-ġenel, E. Tekin). Ankara: Anı Yayıncılık.

Gürsel, O. (2005). Özel gereksinimi olan çocukları değerlendirme. O. Gürsel, (Ed.),

Bireyselleştirilmiş eğitim programlarının geliştirilmesi içinde (1-12). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.

Heward, W.L. (2009). Exceptional children: An introduction to special education (9. Edition). Upper Saddle River, NJ: Merrill/Prentice Hall.

Kırcaali-İftar, G. (1998). Özel gereksinimli bireyler ve özel eğitim (s.1-13). Özel Eğitim içinde (editör, S. Eripek) EskiŞehir: TC Anadolu üniversitesi yayınları.

Milli Eğitim Bakanlığı (1997).Özel eğitim hakkında kanun hükmünde kararname. Retriewed April 20 2012, from http://orgm.meb.gov.tr/Mevzuat/573.htm

Turnbull, A., Turnbull, R., & Wehmeyer, M.L. (2007). Exceptional lives special education in today’s schools. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Education, Inc.

Wolery, M., & Wilbers, J.S. (l994l. Including children with special needs in early childhood programs. Washington, DC: National Association for the Education of Young Children.