ÖRGÜTSEL ETKİLİLİK VE OKUL TERKİ

Abstract

ORGANIZATIONAL EFFECTIVENESS AND SCHOOL DROPOUT

It is the responsibility of school administrators to achieve the goals of educational organizations. School dropout is seen as one of the problems of our education system. The reasons of school leaving behaviors of students and determining the prevention strategies in place and giving direction to solution policies are important in terms of individual and social development of students who are leaving school in formal education. School management can be effective in preventing school dropout by providing organizational effectiveness. This is due to the duty of the school principal on the reasons of school dropout and in school reasons. The main purpose of this study is to determine what kind of work is done by school administrators to prevent dropout. The research was conducted with a qualitative approach. The data were collected through semi-structured interviews with 7 school principals working in 7 middle and primary schools in Çanakkale in the fall semester of 2019-2020 academic year. The data were analyzed descriptively. According to the results of the study, family factors, socio-economic status and social environment of the students were effective on school dropout. According to the results of the research, it is stated that the attendance of the students should be followed and cooperation should be made with the parents in order to monitor the dropout. It was stated that home visits were important in terms of managerial effectiveness. According to the results of the research, it was emphasized that the students should be made to love the school and the importance of sports activities in the school. It is stated that the attendance of the students increases in the schools where there is an effective management. In this case, it is possible to talk about the effect of effective school management in decreasing dropout rates. School principals stated that management, family and other teachers should cooperate. It was stated that the school should have a friendly atmosphere and should be made attractive to the students.

Keywords: Organizational Effectiveness, School dropout, School principal

Öz

Eğitim örgütlerinin amaçlarının gerçekleşmesi okul yöneticilerinin sorumluluğu altındadır. Eğitim sistemimizin sorunlarından biri olarak okul terki görülmektedir Eğitim yöneticilerinin öğrencilerin okulu terk etme davranışlarının nedenleri ve önleme stratejilerinin yerinde tespiti ve çözüme yönelik politikalara yön vermesi okul terkine yönelen öğrencilerin örgün eğitim içerisinde kalmasının bireysel ve toplumsal gelişimi açısından önem arz etmektedir. Okul yönetimi örgütsel etkililiği sağlayarak okul terkinin önlenmesinde etkili olabilir. Bu da okul yöneticisinin okul terkine neden olan okul içi ve okul dışı nedenler ile ilgili çalışmalara bağlıdır. Bu çalışmadaki temel amaç okul yöneticilerinin okul terkini önlemeye yönelik ne tür çalışmalar yaptığını ortaya koymaktır.  Araştırma nitel yaklaşımla gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri 2019-2020 öğretim yılı güz döneminde Çanakkale ilinde 7 orta ve ilkokulunda görev yapan 7 okul müdürü ile gerçekleştirilen yarı-yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Veriler betimsel olarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarında, okul terkinin nedenleri olarak ailevi faktörler, sosyo-ekonomik durum ve öğrencinin sosyal çevresinin okul terki üzerinde etkili olduğu belirtilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre okul terkinin izlenmesine yönelik öğrencilerin devam durumunun takip ettirilmesi, velilerle iş birliği yapılması gerektiği belirtilmiştir. Yönetsel etkililik konusunda ev ziyaretlerinin önemli olduğu ifade edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, öğrenciye okulun sevdirilmesi gerektiği ve okulda sportif faaliyetlere yer verilmesinin önemi vurgulanmıştır. Etkili bir yönetimin olduğu okullarda öğrencinin okula devamının arttığı belirtilmiştir. Bu durumda okul terk oranlarının azalmasında etkili bir okul yönetiminin etkisinden söz etmek mümkündür. Okul müdürleri yönetim, aile ve diğer öğretmenlerin işbirliği halinde olması gerektiğini ifade etmiştir. Okulun samimi bir ortama sahip olması ve öğrenciler için cazip hale getirilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Anahtar terimler: Örgütsel Etkililik, Okul Terki, Okul Müdürü

KAYNAKÇA

Avrupa Komisyonu (2012). Europe 2020 target: Early leavers from education and training. Retrieved from https://ec.europa.eu/education/policy/school/earlyschool- leavers_en. Erişim Tarihi: 02.09.2019

American Psychological Association. (2012). Facing the school dropout dilemma. Washington,   DC: Author. http://www.apa.org/pi/families/resources/school-dropout-prevention. pdf Erişim tarihi: 20.09 2019.

Avrupa Komisyonu. (2011). Erken okulu bırakmayı azaltmaya yönelik politikalar hakkında 28 Haziran 2011 tarihli Avrupa Konseyi Tavsiyesi. Erişim Tarihi:02.09.2019

Bayhan, G. Dalgıç, G. (2012). Liseyi Terk Eden Öğrencilerin Tecrübelerine Göre Okul Terki,       

                İnönü üniversitesi eğitim fakültesi dergisi,13( 3), s: 107-130

Bradley, C. L., & Renzulli, L. A. (2011). The complexity of non-completion: Being pushed or pulled to drop out of high school. Social Forces, 90, 521–545.

Creswell, J. W. (2005). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. (Second Edition). New Jersey: Pearson Education Inc.

Cankaya, S., & Serin, O. (2018). Analysis of the Relationship Between School Heads' Leadership, Problem Solving and Critical Thinking Skills. Onlıne Journal of Communıcatıon and Medıa Technologıes, 8(1), 26-40.

Dale, R. (2010). Early school leaving, lessons from research for policy makers, NESSE Report.Retrieved from http://www.nesse.fr/nesse/activities/reports/activities/rep orts/early-school-leaving-report.

Alfonso, J. G., Antelm-Lanzat A. M., Cacheiro-González, M. L. and Pérez-Navío, E.(2018):    School dropout factors: a teacher and school manager perspective, Educational Studies s.3-17

Karacabey, M. F. & Boyacı, A. (2018). Okulu Terk Eden Ortaöğretim Öğrencilerinin Okulu Terk Etme Nedenleri ve Sosyo-Ekonomik Profilleri: Şanlıurfa Örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,  24,(2), ss: 247-293

Karslı, D.(2004). Yönetsel Etkililik. Ankara: Pegem Yayıncılık.

Kavak, Y. (2011). Türkiye’de nüfus ve eğitim: Uzun vadeli (2010-2050) nüfus projeksiyonları  ve eğitim sistemine yansımaları. Milli Eğitim Dergisi, 192,s: 86-105.

Kvale, S. (1996). Interviews: An introduction to qualitative research interviewing. California: Sage Publication.

Küçükarslan.E (2019). Meslek lisesi öğrencilerinin okul terkinde   rol oynayan faktörler ve önleme stratejilerine ilişkin  yönetici öğretmen ve öğrenci görüşleri:    Ab ülkeleri ile karılaştırılması Ankara üniversitesi eğitim bilimleri enstitüsü eğitim yönetimi ve politikası anabilim dalı  eğitim yönetimi ve teftişi programı.  Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara

Kayıkçı, K. (2001).”Yönetici Yetiştirme Sorunu”, Milli Eğitim Dergisi, 150.

Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Millî eğitim istatistikleri örgün eğitim 2016-2017. Ankara: MEB.

Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). Ortaöğretimde sınıf tekrarı, okul terk sebepleri ve örgün eğitim dışında kalan çocuklar politika önerileri raporu. http://www.meb.gov.tr/earged/unicef/Sınıf%20Tekrarı,%20Okul%20Terki%20Politika%20Raporu.pdf

Milli Eğitim Bakanlığı. (2009). Milli Eğitim Temel Kanunu. Retrieved from http://personel.meb.gov.tr/daireler/mevzuat/mevzuatlar/milli_egitim_temel_kanunu_1739.pdf. Erişim Tarihi: 21.09.2019

Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. Second Edition. California: Sage Pablications, Inc.

Sorensen, L.C. (2019).Big Data” in Educational Administration: An Application for Predicting School Dropout Risk.  Educational Administration Quarterly. 55(3) 404–446

Tezcan, Mahmut (2015). Eğitim Sosyolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.

Tosun, M. (1981). Örgütsel Etkililik. Ankara: TODAİ Yayınları

Töremen, F. & Kolay, F. (2003). “İlköğretim Okul Yöneticilerinin Sahip Olmasıo Gereken Yeterlikler”, Milli Eğitim Dergisi, Güz (160).

UNICEF. (2013). Ortaöğretimde sinif tekrari, okul terk sebepleri ve örgün eğitim dişinda kalan çocuklar politika önerileri raporu. Retrieved from http://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_07/07035316_politikaraporu_baski_final.pdf. Erişim Tarihi: 11.09.2019

EUROSTAT: Statistics Explained. http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index. php/Glossary:Early_leaver_from_education_and_training Erişim Tarihi: 10.09.2019

Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Ankara:Seçkin Yayıncılık.